MARCASE

W. VAN DEN BUSSCHE

Ere Conservator Prov. Musea voor Moderne Kunst, West-Vlaanderen.

Cat. ICC Antwerp, april 1983.

Rond het midden van de zeventiger jaren distancieerde MARCASE zich drastisch van de kleurentechniek van Roger Raveel. Tegenover het felle en geëigende koloriet van Raveel stelde hij de anti-kleuren zwart en wit. De schildertechniek verliet hij volledig ten voordele van de lithografie. Marcases inspiratiebron werd veeleer natuurgebonden doch daaruit distileerde hij slechts enkele motieven, zoals de boom met zijn bladerenkruin, die hij op repetitieve wijze in compositie bracht. Daarbij, streefde hij vooral naar beweeglijkheid en dat wist hij, juist door dit repetitieve van het gekozen motief, dat hij via lithografische technieken reproduceerde, te bereiken. Naast elkaar, boven- en onder elkaar plaatste hij immers telkens hetzelfde motief waardoor hij een systematische ritmiek tot stand bracht. Met deze werkwijze refeerde hij, omwille van het gebruik van een zekere patroon nl. dezelfde litho, enigszins- en dit als enige figuur in ons land, naar de patterning-painting. Al gauw zou hij echter de sensibiliteit van het totaalbeeld veranderen door boven op de opgekleefde litho-assemblages met inkt en nog steeds zonder kleurgebruik, nuances te schilderen.

De door die manier verkregen tonaliteiten brachten aan het geheel tevens een grotere lichtspeling toe. Deze lichtspeling concentreerde zich daarbij hoofdzakelijk naar het midden toe, een effect dat een zekere ruimtelijkheid veroorzaakte en meteen ook een zekere transparantie aan het geheel toevoegde. De opgekleefde lithobladen versmolten zodoende tot één geheel alhoewel steeds een geometrisch schema het werk bleef ondersteunen.

Dit geometrisch aspect zette MARCASE ertoe aan om in bepaalde werken dat juist te versterken en kreeg het werk een duidelijker meer abstract-geconstrueerd karakter. Het motief als zodanig werd op de achtergrond verdrongen en was enkel in de vulling van de geometrische structuren herkenbaar. Alleen de lichtmodulaties doorbraken daarbij de strenge opbouw. Vermits deze lichtmodulaties van doorslaggevend belang bleven zou Marcase naar nieuwe middelen grijpen om de daardoor ontstane beweeglijkheid en transparanties anders tot stand te brengen. Hij verliet de overschildering van de repetitieve delen door met de lithotechniek zélf, bepaalde variaties aan het motief toe te brengen: bij het drukken dekte hij bepaalde delen af of voegde hij er bepaalde delen aan toe waardoor vormveranderingen ontstonden. Het repetitieve karakter bleef behouden door het gebruik van dezelfde litho doch er greep een richtinggevend proces plaats die naar het eind toe van de compositie tot een eindpunt gevoerd werd. Het oog kon via deze naast boven en onder elkaar geplaatste litho's een zekere verloop volgen van hetzelfde motief dat evolueerde naar de volledige versobering en abstrahering. Dit werk betekende meteen de overgang naar een nièuwe techniek en kleurkeuze omwille van de uiterste consequenties die waren bereikt. Tot dan toe was zoals reeds aangehaald, de kleur afwezig gebleven en werd alleen wit-zwart of te hoogste een zwart derivaat gebruikt. Thans brengt Marcase kleur in zijn werk. Inhoudelijk bleef de motivering dezelfde alhoewel het repetitieve achterwege bleef om plaats te maken voor een seriële werkwijze gebruikmakend van gelijk geconstrueerde beelden. Vandaar dat zijn recent werk in reeksverband dient gezien te worden. Het natuurbeleven blijft dus centraal zodat aan de inhoud niets veranderde. Ook de aangewende kleuren worden eveneens daaruit afgeleid. De variaties hierbij toegepast resulteren uit de tonen en tinten van de seizoenwisselingen. De litho wordt nu vervangen door schilderkunstige technieken waarbij door fundamenteel onderzoek van de middelen, zoals streek-en toets; kras-en veegtechniek naar een nieuwe dimensie wordt gestreefd. Over een basis van gespoten achtergronden evolueren op die manier sterk sferische natuurimpressies. Het seriële ligt nu vooral in het herhalen van eenzelfde compositieschema dat alleen door licht- en kleurmodulaties varieert. De schriftuur blijft telkens gelijk doch krijgt steeds opnieuw een andere dynamiek door het gebaar waarmee wordt gewerkt en dat in functie van de verwachte sfeerschepping.

Men zou kunnen spreken van een nieuw impressionisme waarbij de motieven (voorstelling) tot het uiterste minimum worden herleid en alleen de impressie (herinnering) nog overblijft.

Op een moment dat eerder naar brutale expressiviteit wordt gestreefd in de schilderkunst van de NIEUWE WILDEN brengt het werk van Marcase een stille verpozing waarin men, zonder hallucinaties, kan wegdromen.