IK ZAG APOLLO SPELEN MET DIONYSOS, IK ZAG EEN TWEELING.

Daniël Billiët

Cat. Elisabeth Franck Gallery. Knokke-Heist 1981

Wat is belangrijke kunst?

Werk dat trendgevoelig is? Iets dat goed verkoopt? Of is het revolutionair grensverleggend werk? Kunst die sociale impact heeft? Of is het belangrijk dat een door de kunstenaar geschapen probleem kunstzinnig opgelost wordt? Of is het werk dat de kunstminnaar meteen flink raakt? En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

De vraag naar het belang van kunst kan m.i. op de meest uiteenlopende manieren bevredigend beantwoord worden. Iedereen beantwoordt die naar zijn normen. En zo hoort het ook, denk ik. In het huis van de kunst zijn vele kamers. En niet altijd wordt de suite betrokken door de voornaamsten, misschien betrekken dezen wel een verveloos mansarde kamertje.

Een kunst die erin slaagt zo vele verwachtingen harmonisch gebundeld te beantwoorden, ben ik geneigd eigenzinnig met het epitheton klassiek te kronen. Marcase maakt zo'n kunst. Is zijn werk trendgevoelig? Ja, ten minste zo we trend definiëren als: weerspiegelend wat de mens hier en nu bezig houdt. Is het revolutionair grensverleggend? Zeker, zowel naar techniek als naar inhoud gaat hij plastisch over ongebaande wegen. Heeft zijn kunst sociale impact? Jawel, niet in de zin van het armtierige expliciete betonrealisme, maar wel in die zin dat het de beschouwer aan het denken zet. Lost Marcase kunstzinnig een plastisch probleem op dat hij zichzelf gesteld heeft? Zeer zeker. Zie maar hoe hij door het aanwenden van het repetitieve erin slaagt het statische en het dynamische weer te geven. Raakt dit werk de kunstminnaar ook meteen? Ook, want het is, zelfs oppervlakkig bekeken, heel oogstrelend.

Maar er is meer. Zelfs de meest veeleisende kunstliefhebber zal dit werk waarderen. Het verbergt zo vele facetten op zo'n boeiende wijze dat je het werk telkens op een andere manier kunt lezen.

Over zijn jongste werk wordt terecht gezegd dat het een magische kracht uitstraalt. Anderen zeggen dat het zeer religieus getint is. Beide uitspraken zijn m.i. juist. Zo speelt in vele religies het repetitieve element een grote rol. Door de herhaling van gezang, gebed... ontstaat een meditatiesfeer, soms zelfs een trance. De werken van Marcase ademen deze meditatieve wereld uit, nodigen de beschouwer tevens uit om zich op zijn beurt te bezinnen. Hoezo, waarover dan wel? Nietzsche deelde de kunst in volgens de tegen-stelling apollinisch-dionysisch. Apollon, de god van de rede, Dionysos, de god van het gevoel.

Marcase vertaalde deze tegenstelling plastisch. Statisch wit tegenover dynamisch groen. Natuurlijke structuren tegenover door de mens bepaalde structuren enz. In vroeger werk gaf hij deze tweeledigheid als een tegenstelling weer. In recenter werk wordt het eerder een harmonieus samengaan van beide oergegevens. Ook bij de mens is de grens tussen verstand en gevoel immers niet zo precies te trekken, redeneerde hij wellicht

Door te kiezen voor een monochrome harmonie is zijn werk ascetisch, sober. Kleur wordt vlug dominant, daarenboven zouden kunstkenners hem al snel in het Amerikaanse hoekje van de patternpainting duwen en daar hoort hij thematisch helemaal niet.

Wie zijn werk al een hele tijd volgt, stelt een boeiende zoektocht vast. Alhoewel tussen zijn vroegste, bijna hyperrealistische, doeken en zijn laatste werken er ogenschijnlijk een grote kloof gaapt, is Marcase altijd zichzelf getrouw gebleven. Blijven zoeken naar het plastisch uitdrukken van de tegenstelling: innerlijke wereld versus realiteit.